Het Amsterdamse bedrijf HVA (Handels Vereniging Amsterdam) was voor de Tweede Wereldoorlog een van de grootste agrarische bedrijven ter wereld. Ze beheerden in Ned. Indië plantages met fabrieken en hadden meer dan 150.000 personeelsleden in dienst. Echter in 1957 werden alle zaken door Soekarno zonder een reële vergoeding genationaliseerd. De HVA zocht andere mogelijkheden en vond die in Ethiopië. Daar werden drie grote suikerfabrieken gerealiseerd. Belangrijk was hierbij de goede relatie tussen ons koningshuis en keizer Haile Selassie, nazaat? van koning Salomon, bekend uit de bijbel. En de geschiedenis herhaalde zich.
Dat waren Wonji 1954, Sjoa (Shoa) 1962 en Metahara 1969. De HVA werd hiermee de grootste investeerder in Ethiopië. Voor de bouw moest alles worden ingevoerd, moerassen werden drooggelegd, ziektes bestreden, wegen en woningen gebouwd. In 1974 werd er 130.000 ton suiker geproduceerd en waren 30.000 gezinnen van de fabrieken afhankelijk. Wonji ligt 80 km ten zuidoosten van de hoofdstad Addis Abeba, Sjoa 110 km ten zuidoosten en Metahara ligt 130 ten oosten ervan.
Schakelbord Heemaf (Wonji).
In de Tubantia van 1-12-2017 j.l. stond een leuk artikel dat mooi aansluit bij het artikel over de suikerfabrieken in Ethiopië. Willy Ahlers stuurde mij dit artikel.
In 1951 kreeg de HVA toestemming van de Ethiopische regering om op de Wonji vlakte een suikerfabriek te bouwen. Belangrijk was de Awashrivier die er langs stroomde. Veel problemen moesten worden overwonnen.
Read more: Suikerfabrieken in Ethiopië - samenwerking Stork en Heemaf (1954 -1969)
De eerste Coöperatieve Beetwortel Suikerfabriek "Sas van Gent" is één van de twee suikerfabrieken die Sas van Gent rijk is geweest. In het rijke archief van Historisch Centrum Overijssel kwam ik 2 unieke foto's tegen van deze fabriek. In 1921 werd de Suikerloods gebouwd. De Heemaf was daar ook bij betrokken en had naast machines ook een brugkraan en koelwater kraan geleverd die we zien op de eerste en de derde foto hieronder.
De eerste Coöperatieve suikerfabriek is ontstaan door een fusie van aanvankelijk drie en uiteindelijk zeven coöperatieve suikerfabrieken. De oudste van deze fabrieken was reeds gevestigd in Sas van Gent. Deze fabriek is in 1899 door ontevreden bietentelers opgericht. De ontevredenheid is ontstaan door de gemaakte prijsafspraken tussen de particuliere suikerfabrikanten onderling. Uiteindelijk waren er in 1916 ondertussen zeven Coöperatieve suikerfabrieken en een tal van particuliere fabrieken. De grote fusie tot de Centrale Suiker Maatschappij (CSM) vond plaats in 1919. De fabriek is tot 1990 actief geweest en sloot toen haar deuren. De gebouwen en installaties werden gesloopt en het terrein, tussen de kom van Sas van Gent en de Belgische grens gelegen, werd in 2007 herontwikkeld tot bedrijventerrein De Sasse Poort.
De Suikerloods is het enige wat nog bewaard is gebleven en tegenwoordig is dat de huisvesting van Industrieel Museum Zeeland. http://www.industrieelmuseumzeeland.nl/
01-12-1921 Overzicht -Coöperatieve Beetwortel Suikerfabriek- in Sas van Gent met brugkraan en aanlegsteigers bron: Historisch Centrum Overijssel te Zwolle
1953 – 1965 Loc op het terrein van de Coöperatieve Beetwortel Suikerfabriek in Sas van Gent, bron: industriespoor.nl
01-12-1921 Zijaanzicht -Eerste Coöperatieve Beetwortel Suikerfabriek - in Sas van Gent met brugkraan en koelwaterkraan bron: Historisch Centrum Overijssel te Zwolle
De sukerloods uit 1921. Nu het domein van Industrieel Museum Zeeland.
Informatie: Wikepedia / Industrieel Museum Zeeland.
Op 5 en 6 juli 1929 brachten ruim 100 topmensen uit de regering, financiële wereld, scheepvaartkringen, directies van Indische Cultuur en andere ondernemingen, vertegenwoordigers van grote industriële verenigingen en een aantal leiders van grote Nederlandse bedrijven een bezoek aan Twente. Het bezoek werd als een voortzetting gezien van een eerder bezoek twee jaar daarvoor aan Philips in Eindhoven. De organisatie was deze keer in handen van Stork.
Foto van het bezoek aan de Heemaf
In de Ingenieur, jaargang 1910 stond een interessant artikel over de Wereld tentoonstelling te Brussel in 1910 waar ook Heemaf te vinden was. Stork leverde samen met een andere stoomleverancier de energie, Willem Benjamin Smit uit Slikkerveer leverde de machines om de spanning te verdelen en alles liep via het schakelbord van de Heemaf. Samen hielden zij de machines van de Nederlandse inzending op deze tentoonstelling draaiende.
Een deel van het schema van de plek waar de Nederlandse fabrieken te vinden waren op de Wereldtentoonstelling in Brussel van 1910. Geheel links boven (onder Dikkers & Co) zien we Hengelosche Apparatenfabriek, maar ook Stork en de "Electrotechnische Industrie" (Smit Slikkerveer). Bron: boekje met plattegrond van deze tentoonstelling (Holec Historisch Genootschap).
Read more: Wereld tentoonstelling Brussel 1910 met deelname van de Heemaf
Page 10 of 16
Hieronder een prachtige foto van een machinezaal beursstand in Bandung waar de producten van Heemaf tentoongesteld werden. Verder was men vanaf 1920 in Ned. Indië de enige vertegenwoordiger van de N.K.F. (Nederlandsche Kabelfabriek in Delft). Op de achtergrond links zien we nog een bord je nog een bord van de N.K.F..
{jcomments off}
Bron: Tropenmuseum.
Mede mogelijk gemaakt door: 
De KB archiveert deze website als Digitaal Erfgoed in het kader van een charter van Unesco.
Contact gegevens:
HOLEC HISTORISCH GENOOTSCHAP
Binnenvaart 15
6642 CT Beuningen (Gelderland)
E-mail: info@holechistorie.nl
Mobiel: 06 19009274
