De oprichting van Coq vindt plaats op 22 juli in 1916 met de stichting van N.V. Electro-Apparatenfabrieken "Systeem Coq" door Ir. H.A. Hidde Nijland. Nijland begon zijn loopbaan bij de NV Electrotechnisch Industrie v/h W. Smit en Co te Slikkerveer na in 1908 als 23 jarige elektro-technisch ingenieur te zijn afgestudeerd. Als student werktuigbouwkunde koos hij in 1905 voor de nieuwe studie richting elektrotechniek. Vandaar zijn mechanische en fysisch inzicht bij zijn latere ontwikkelingen.
Hendrik Arend Hidde Nijland werd in 1885 in Dordrecht geboren en overleed in 1962 in Laren (NH). In 1914 wilde hij samen met zijn oom A.C. Volker Adriaanzn een fabriek voor elektrotechnisch schakelmateriaal beginnen, maar het begin van Wereldoorlog I verhinderde dat. Wel gebruikte hij zijn voorletters HAHN, het Duitse woord voor een haan voor de naam van zijn bedrijf. Haan is in het Frans Coq. Omdat Frankrijk toen nog niet lukte richtte hij zich op de Nederlandse markt.
Oudste personeelsfoto Coq Utrecht (1934-1940) (zittend in het midden, Hidde Nijland). Bron: Archief Coq.
Doel was de vervaardiging van elektrische apparaten voor laag- en hoogspanningstoepassing. Het bedrijf werd gevestigd aan de Ridderschapstraat 6 in Utrecht. In 1917 nam Coq deel aan de eerste Utrechtse Jaarbeurs met hefboomschakelaars 500V en 350A, schakelborden, verdeelkasten, smeltveiligheden en scheidingsschakelaars tot 25kV.
Het opstarten van de fabriek
Op 22 juli 1916 richtten H.A.H. Nijland, H.C. van Lely en A.C. Volker Adriaanzn. de N.V. Electro-Apparaten Fabriek “Systeem Coq” op. Commissaris en oom Arie Volker was hoofdaandeelhouder, neef Henk Hidde Nijland belastte zich met de dagelijkse leiding. Gestart werd met elektrische apparaten, maar al snel richtte men zich geheel op schakelmateriaal tussen 220 en 380 Volt.
De eerste fabriek aan de Ridderschapstraat 6 in Utrecht.
Schilderij van de eerste fabriek van Coq Utrecht. Wie weet waar dit schilderij is ? Hoogstwaarschijnlijk geschilderd door Dirk Nijland, broer van Hidde Nijland. Het huidige gebouw aan de Ridderschapstraat 6 in Utrecht lijkt nog veel op het gebouw op dit schilderij. Zie STREETVIEW. Nu zit er een mediabedrijf in die Ben Kuiken heet, daarnaast zie je het gebouw 6A en de gevelplaat van Automobielbedrijf UTAM.
De oprichting van Systeem Coq, bron: NRC 01-09-1916
1916-1920 : Hidde Nijland met zijn commissarissen (Hidde Nijland 2e van rechts).
Er was dus in 1916 een bescheiden begin van "Systeem Coq" in een voormalig koetsbedrijf aan de Ridderschapstraat no 6 in de binnenstad van Utrecht. De fabriek werd voorzien van machines en werktuigen. Men ging op zoek naar werknemers en lonen moesten betaald worden. Maar ook afnemers moesten worden "gekweekt" en bezocht worden –maar bovenal er diende geld te zijn. De oprichter had wel enige toezeggingen tot deelneming maat moest toch meer mensen voor zijn onderneming interesseren. Hij moest dit alles alleen doen, dus: overdag op reis en ’s avonds en dikwijls ’s nachts de zorgen voor de fabriek. Men meent vaak dat het in onze tijd het niet zo nodig is loodzware lasten van verantwoordelijkheden op de schouders te nemen omdat het zonder dat ook wel zal gaan.
Aanleg Coq installatie uit het begin toen het bedrijf nog aan de Ridderschapstraat gevestigd was. Schatting 1916-1919. Bron: HHG
Een van de eerste handschakelaars uit 1916 10kV.
Bron: HHG
Uitvinder Hidde Nijland
Wie de heer Hidde Nijland gekend heeft weet wel beter. Hij achtte zichzelf niet alleen verantwoordelijk voor de gang van zaken in het bedrijf, maar ook voor het handhaven van de goede naam van het fabricaat, zijn eigen schepping het "Systeem Coq" product van zijn geest. Hij bleef nooit stilstaan bij het reeds bereikte hoe indrukwekkend dat in de tijd waarin het tot stand kwam ook werd gevonden en ook werkelijk was. Hij bleef aan zijn geesteskind arbeiden, zocht onvermoeibaar naar verbeteringen, toetste zijn product aan de steeds zwaarder wordende eisen, welke de technische vooruitgang ging stellen en trachtte ook steeds daarop vooruit te lopen. Op deze wijze bouwde hij steen voor steen aan de fabriek die hij in zijn gedachte had.
Aan het eind van zijn leven liet hij een fabriek na met internationale vertakkingen. Met het bovenstaande is in kort bestek iets geschreven over de bijzondere persoonlijkheid van de overleden president-directeur dr. Ir. H.A. Hidde Nijland. Met betrekking tot het 46 jarig fabricageprogramma van zijn onderneming zegt ook onderstaand kort bestek met vaderlandse woorden:
Ay siet wat goede courage vermag
Jaarbeurs Utrecht
In 1917 stond Hidde Nijland met een stand van Coq op de eerste jaarbeurs in Utrecht. Zie hieronder enkele foto's.
Jaarbeurs Utrecht 1917 (Bron: Archief Utrecht)
Jaarbeurs Utrecht 1919, bron: hkth.nl
In 1920 brengt Prins Hendrik tijdens de beurs in Utrecht een bezoek aan de stand van Coq.
Op 30 augustus 1916 had Hidde Nijland al contact met Thomas Rosskopf van Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek in Nijmegen getuige deze bestelling van Coq bij Smit voor 18 stroomtransformatoren. Dit document komt uit de archieven van Smit Transformatoren en is het enige document gerelateerd aan Coq uit die periode dat bewaard gebleven is. Coq BV was toen nog gevestigd in de Ridderschapstraat in Utrecht. In 1920 verwoestte een brand de oude fabriek en daarmee ook de administratie.
Bron: HHG
De fabriek tussen 1916 en 1925
Smederij, Ridderschapstraat 1917, bron: hkth.nl
Schilderswerkplaats, 1917, Ridderschapstraat
Productie isolatoren (1916-1920)
Bankwerkerij (1916-1920)
Bron: Hkth.nl
Magazijn 1916-1924
Magazijn 1916-1924
Fabricage isolatoren 1916-1920
Polijsterij 1916-1920
Montage middenspanningsschakelaar (1920).
Links afdeling isolatoren
Boorderij Coq 1916-1920
Plaatwerkerij (1916-1925).
De administratie, planning en tekenkamer van Coq tussen 1916 en 1925
Bron: Rotterdamsche Courant, 1923, rechts kantoorpersoneel (1917-1925).
werkvoorbereiding, 1916-1920
Tekenkamer (1916-1920).
Tekenkamer Coq (1916-1920)
Tekenkamer Coq (1916-1920)
Planning
Planning met gekleurde punaises
Planning 1916. Let ook op het jongetje rechts. Ik schat hem rond de 14 jaar
Kantoor van een van de afdelingschefs (1916).
Kantoor van Hidde Nijland (1916). Zie ook het schilderij met daarop het gebouw uit 1916.
Bankwerkerij/ Leerschool COQ
Vanaf rond 1922 tot aan de sluiting in 1977 had Coq een leerschool in de bankwerkerij waar de jongens hun vak leerden en zo klaar gestoomd werden voor het grote werk in de verschillende afdelingen van het bedrijf. Hieronder wat fotomateriaal van deze bankwerkerij/leerschool door de jaren heen.
Bankwerkerij (1916-1925)
Draaierij, bankwerkerij (1916-1925)
Bankwerkerij/Leerschool 1960-1965, bron: hkth.nl
Bankwerkerij/Leerschool 1960-1965, bron: hkth.nl
Gebouwen (1916-1920 )
Fabriek Coq (1916-1920).
Stoommachine bij Coq Utrecht in het begin bij de Kanaalstraat 41 (later 72) dus 1920-1925
Voorgevel vn de fabriek uit 1931, Kanaalweg 41 Utrecht, bron: hkth.nl
Plattegrond van de fabriek uit 1931, Kanaalweg 41 Utrecht, bron: hkth.nl
Foto fabriek Coq rond 1925-1930 Bron: HHG
1953 - voorgevel fabrieksgebouw Coq aan de Kanaalstraat 41. Blijkbaar is het nummer nu gewijzigd naar Kanaalstraat 72. bron: hkth.nl
Fabriek van Coq aan de Kanaalweg 41 te Utrecht (1921), bron: hkth.nl
Plattegrond van de fabriek van Coq in 1950 (links) en 1951 (rechts). bron: hkth.nl
Coq in 1948, bron: HHG
Verhuizing van de fabriek naar een nieuw pand vanwege een grote brand.
Na enige jaren laagspanningsschakelmateriaal te hebben vervaardigd in de oorspronkelijke vestiging werd - na een brand in 1920 - het bedrijf in veertien dagen overgebracht naar een fabrieksgebouw, dat de oorsprong is van het latere Coq complex aan de Kanaalweg 41.
Voorgevel kantoor en fabriek van Coq aan de Ridderschapstraat 6 te Utrecht.
Brand in het eerste fabrieksgebouw aan de Ridderschapstraat (1920)
Voetbalvereniging HVVU (1930) speelde op het terrein van Coq. Op de achtergrond rechts zien we de fabriek. Bron: Archief Utrecht.
Luchtfoto Coq , Kanaalweg 41 (1950)
Bron: Boek Utrecht, uitgave ter bevordering van vreemdelingenverkeer in Utrecht (1921)
Gesloten schakelmateriaal
Al in 1922 wordt het eerste geheel gesloten hoogspanningsschakelmateriaal op de markt gebracht. Type KS (Kabeleindsluiting+ Scheider) en KSA (Kabeleindsluiting+ Scheider + Automaat), in 1923 is het eerste grote schakelstation "Amsteldijk" 60 velden met 6 en 10kV. In de kronieken staat ergens, dat het soms veel moeite kostte om nieuwe nog totaal onbekende vormen van hoogspanningsmaterieel ingang te doen vinden. Dhr. Nijland had hiervoor de volgende methode. Hij bezocht een bepaald bedrijf met de regelmaat van de klok een jaar lang eenmaal in de veertien dagen tot hij eindelijk een order kreeg (waarschijnlijk heeft hij toen al "volk" geroepen). Het is best mogelijk dat men dit deed om van hem af te zijn. Wanneer de eerste batterij echter eenmaal in bedrijf was, bleef dat bedrijf tot de afnemers behoren. Het schakelmateriaal was duurder maar compacter en veiliger voor het bedienend personeel. In de jaren daarna worden de spanningen en vermogens steeds groter.
Bron: HHG
KSA%203-10kV.jpg "Schakelinrichting Systeem Coq rond 1920")
Geheel gesloten hoogspanningsmateriaal: KSA*3/10kV (1923) Bron: Archief Coq.
Coq kast in de hoogspanningsinrichting in Weert (1928), bron: Archief Coq.
Foto slideshow
Schakelaanleg Systeem COQ olieschakelaar met stroomtransformator (1920-1930). Bron: KEMA
Inspectie Coq Schakelkast 30 kvA transformator rond 1920-1925.
10kV PUEM Utrecht Obrechtplein ±1930. Bron: HHG/Coq.
10kV uit 1922
Lossen 10 kV GEB Amsterdam, 1932, bron: HHG
Bron: Sumatra Post 16-09-1932
Bedieningslessenaars voor onderstation Kostverloren van het G.E.W. Amsterdam voorzien van NIEAF meters. Datering 1919-1925. Bron: HHG
Schakelinstallaties/ uitbreiding assortiment
De periode van 1922 tot 1927 stond geheel in het teken van de levering van schakelinstallaties van het vierkante type, van kleine installaties tot stations van grote afmetingen. Door de groter wordende centrales begon men te denken aan grotere te onderbreken vermogens. Dit maakte druk vaste tanks nodig en omdat die vervelende bakken altijd rond wilde worden als je er een explosie in maakte, lag het voor de hand ze meteen maar rond te maken. Zo ontstond het super materiaal. Dan komen we langzamerhand in het gebied van de hogere spanningen van 24.000 (24kV) voor Rotterdam naar 36kV voor de CEF in België. Eenvoudig ging dit echter niet. Het wantrouwen tegen nieuwe ideeën en veranderingen stak steeds weer de kop op. Zo twijfelde de directeur van Rotterdam aan ons bekende losvast-zetinrichting. Dhr, Nijland vroeg hem toen of hij wel een bier uit een flesje had gedronken. Toen hier een bevestigend antwoord op kwam zei hij: "nou de sluiting daarvan is net als de onze losvast en zo’n flesje gaat toch ook niet vanzelf open". De genoemde directeur was toen geheel overtuigd.
Olieschakelaar 10 kV uit 1922
Olieschakelaar 1922
Inspectie installatie in Frankrijk 1930
Bron: NRC 15-08-1929
Elektrificatie/ nieuwe ontwikkelingen
In verband met de elektrificatie van de Nederlandse Spoorwegen worden vanaf 1932 onderstations (25 kV) gebouwd. Deze periode werd gevolgd door de levering in 1934 van een schakelinstallatie voor het onderstation Veenendaal van de P.U.E.M. in Utrecht. Het eerste station in een buiten opstelling. Een grote sprong in de ontwikkeling betekende de aanmaak van een 100.000 Volt installatie voor de P.E.B. in Groningen bestemd voor Gasselte met gescheiden fasen in olie geïsoleerd. De 100 kV olie-arme schakelaars worden in 1937 ontwikkeld. In de oorlogsperiode 1940-1945 volgt de ontwikkeling van 150 kV schakelmateriaal.
PUEM (1934), bron: HHG
Een korte beschrijving van Coq Utrecht in een speciale uitgave van het blad electrotechniek the electrification of the Netherlands, (1935).
Reclame van Coq Utrecht (1940), bron: hkth.nl
10 kV schakel en transformatorstation Veenendaal (1934), bron: HHG
Coq schakelmateriaal voor GEB onderstation 1934, bron: HHG
Artikel over olieschakelaars Systeem Coq bij het GEB, 2-11-1929, bron: Rotterdamsche Courant.
Gasselte, 1953, bron: Dirk Nijland
Administratie 1940-1945, bron: hkth.nl
50 kV en 150 kV installatie: Bron: hkth.nl
WO II
Inmiddels heeft de Tweede Wereldoorlog een schaduw over ons land gelegd. Deze situatie zag Hidde Nijland gewoon zwart-wit en weigerde elke medewerking met de bezetters. De oorlogsjaren werden overigens goed gebruikt. Reeds voor de oorlog waren in elektriciteitskringen van ons land plannen ontstaan om te komen tot koppeling van de vaderlandse centrales. Voor deze koppeling dacht men aan schakelinstallaties voor 150.000 Volt, die tot dat tijdstip nog niet in Nederland waren gebouwd, noch in open, noch in gesloten uitvoering. Nijland, die hier grote mogelijkheden voor de fabriek in zag wilde een dergelijke schakelinrichting in gesloten uitvoering wel gaan bouwen, na enige jaren van naarstig speuren en veel researchwerk zodanige resultaten bereikt, dat de directie van de P.L.E.M. op 31 december 1942 Coq de levering opdroeg voor een dergelijke installatie met een afschakel vermogen van 1500 mVA. Overigens hebben de KEMA en de PLEM geholpen bij de ontwikkeling ervan. In april 1947 kwam dan deze destijds voor Coq enorme installatie gereed. Inmiddels zag het er duidelijk naar uit dat de stijging van het elektriciteitsgebruik onverminderd voort zou gaan. Feitelijk moest al aan een afschakel vermogen van 2500 mVA kunnen worden voldaan. In 1958 werkte in Lutterade (PLEM) het afschakel vermogen op 3500 mVA. Voor Hidde Nijland was dit een bekroning van zijn werk.
Een deel van een willekeurige notule uit 15-01-1941 met besprekingen tussen Hidde Nijland over de administratie, bron: HHG
Bron: hkth.nl
Transportfoto's.
Prachtige foto van het vervoer van een Coq installatie 1940-1950.
1951, bron: HHG
Onbekend, jaren vijftig, bron: HHG
Onbekend, transport jaren 60, bron: HHG
Transport, jaren zestig, bron: HHG
Handelsmerk Coq vastgelegd
In 1953 wordt het handelsmerk en logo van Coq vastgelegd.
Bron: HHG/ archief Coq
In 1952 brengt H.M. Prins Bernhard een bezoek aan de Nederlandse Industriële Tentoonstelling "Asi es Olanda" in Mexico DF in 1952 waar hij de Mexicaanse President Miquel Alemán Valdés rondleid. Hier ziet u de delegatie bij de beursstand van N.V. Coq uit Utrecht.Bron: Archief Coq Utrecht.
Dirk Volker Nijland geeft uitleg aan de Mexicaanse president Miguel Alemàn Valdés tijdens de Nederlandse exporttentoonstelling Asi es Olanda in Mexico (beursstand Coq 1952).
Gijsbertus Hendriks (rechts), stempelmaker van Coq Utrecht.
Isolatiemateriaal Coquolite
Het woord "Coquolite" komen we altijd tegen wanneer we het hebben over machines van Coq Utrecht. Wat is nu eigenlijk coquolite?
Coquolite is een speciaal dun, sterk papier (bij voorkeur uit Noord Scandinavië, omdat de bomen daar langzamer groeien en een ander cellulose aandeel hebben) wat gebruikt werd als een isolatiemateriaal (in kunsthars gedrenkt) dat onder hoge druk in de gewenste vorm werd gewikkeld om daarna in een oven te worden uitgehard. Dit isolatie materiaal werd in de eigen fabriek aan de Kanaalweg te Utrecht gefabriceerd. Daar het materiaal enigszins hygroscopisch is moet het geconditioneerd of ondergedompeld in isoleerolie bewaard worden. Alle spanning voerende delen (actieve delen) in de Coq-installatie zijn met coqolite bekleed. Het isolatiemateriaal vormt als het ware een minutieus uitgekiend bouwpakket van coquolite onderdelen (buizen, ringen, plaatjes, schroeven etc.,) van verschillende afmetingen om zo de uit vele losse componenten bestaande HS installatie volledig de kunnen isoleren met coqolite. De gehele installatie is vervolgens afgevuld met isoleerolie (Shell Diala B) deze olie dient als koeling, isolatie en bescherming tegen indringend vocht.
Bewerken Coqoliet (1960-1970), bron: hkth.nl
Papier voorbereiding Coquolite
Het papier werd eenzijdig voorzien van een mengsel bijenwas–oplosmiddel en hars. Op een wikkeldoorn met de gewenste binnendiameter werd onder een temperatuur van ca.100° Celsius, het voorbewerkte papier onderdruk van rollen op- gewikkeld, zodat er tussen de lagen geen lucht achterbleef.
Als meer dan de gewenste buitendiameter bereikt was werd de binnendoorn verwijderd en de koker gebakken in een oven, waardoor de oplosmiddelen ook verdwenen. Na afkoeling werd de koker in- en uitwendig op draaibanken bewerkt en op lengte gemaakt volgens tekening . Daarna werd de koker afgelakt, om vocht invloeden te beperken. Van elke koker werden monsterringen beproefd op doorslagwaarde per cm , en van een stel kokers van hetzelfde papier/procedé werden kokers beproefd op diëlektrische vastheid, zoals tangens δ metingen bij diverse temperaturen en spanningen. Pas daarna werden ze in de installatie toegepast.
Fabriek van Coq: Afdeling Coqoliet. Lakken met de hand (1942). Rechts op de foto de oven, in oorlogstijd bleef men de hele avond bij de oven i.v.m diefstal van brandstof .
Links: Coq wikkelmachine coqoliet 1970, rechts afdeling Coqoliet bewerking (1960 - 1970).
Bron: hkth.nl
Door: Ton van der Sluis (Siemens)
Oud medewerker COQ.
Draaierij werkplaats Utrecht 1940 - 1950
Ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum in 1941, bood het personeel een plaquette aan de directie aan.
Elektriciteitsverbruik neemt toe/ meer vermogen nodig
Besloten werd over te gaan tot ombouw naar 2500mVA, maar …. de voortgang van werkzaamheden moest enige jaren wachten omdat de KEMA de benodigde proeven niet kon verrichten. De bezettende macht had nl. de gehele apparatuur afgevoerd. Deze wachtjaren werden evenwel goed benut met heel wat pionierswerk. De stijging van het elektriciteitsverbruik ging echter onverminderd voort. Toe de KEMA poorten opengingen bood dhr. Nijland aan om de installatie te verbouwen naar 3500mVA. Opnieuw beproevingen, opnieuw research op grote schaal weer een overwinning. Eind 1952 werden de proeven met succes afgesloten. Hoeveel denkwerk, durf en strijd kan men toch in enige simpele regels vastleggen. De veranderingen waren echter zo grondig dat feitelijk een nieuwe installatie ging ontstaan. De opdracht van de P.L.E.M. werd begin 1953 ontvangen. Weer aan de slag.
Oprichting SA "Coq-France"
Als we de jaartallen steeds volgen dan zien we in 1953 na contacten met krachtige industriële groep in Frankrijk de oprichting en inbedrijfstelling (1954) van een fabriek in Frankrijk voor de fabricage van ons schakelmateriaal de SA "Coq-France" een wens die oprichter Hidde Nijland al vanaf het begin had. De goede naam van ons schakelmateriaal dwingt verder naar het Zuiden door. Dhr. Nijland werd benaderd nu door een groot concern in Italië. Echter hier niet de oprichting van een fabriek maar over de bouw in licentie van ons materiaal aldaar.
Wederom in 1954 werd een definitief contract getekend. De jonge haan was nu wel volwassen geworden. Gedurende de hiervoor geschetste gebeurtenissen heeft het bedrijf doorgewerkt en de voor ons zo belangrijke 150.000 Volt installatie is inmiddels gereed gekomen en opgeleverd. De ingebruikname vond op 9 september 1958 plaats te Lutterade. Commissaris der Koningin in de provincie Limburg en de president-commissaris van de Provinciale Limburger Elektriciteits Maatschappij hebben toen het nieuwe schakelstation, een grootse eersteling, zijn plaats te innemen in de elektriciteitsvoorziening.
Bron: hkth.nl
Eredoctoraat Nijland
Drie jaar later – korte tijd voor het overlijden van dhr. Nijland - volgde nog de aflevering van een installatie bestemd voor een schakelstation in de buurt van Genua. Deze technische prestaties hebben destijds in binnen en buitenland sterk de aandacht getrokken. Hidde Nijland heeft ook nog de voltooiing van zijn 170 kV drukluchtconstructie mee mogen maken. In 1962 ging een hoogst opmerkelijke persoonlijkheid heen uit de Nederlandse sterkstroom industrie een man die door de bijzondere gaven van intellect, creativiteit en commercieel talent een personificatie was van de technische innovatie op zijn gebied. Binnen- en buitenlandse onderscheidingen zijn hem verleend voor zijn verdienste als industrieel en als mede-oprichter van een bedrijf in Frankrijk resp. als verlener van licenties aan verschillende buitenlandse ondernemingen. In 1957 werd hem door de Technische Hogeschool in Delft het eredoctoraat toegekend voor “uitnemende verdiensten als constructeur en grondvester van een internationale industrie van unieke betekenis”. Door dr. Ir. Hidde Nijland zelf werd de verlening van het eredoctoraat in de technische wetenschappen aan de Technische Hogeschool Delft als hoogste erkenning ervaren.
Hidde Nijland Bureau van Hidde Nijland
40 jarig jubileum (1956)
Tijdens het 40 jarig jubileum van Coq (1956)werd bovenstaande prachtige mozaiek met daarop het logo van Coq aangeboden door het personeel. Bron: Henk Peet.
Overlijden Nijland
In februari 1962 overlijdt dr. Ir. H.A. Hidde Nijland. Hij wordt opgevolgd door ir. R. Tijken. De besprekingen over vergaande samenwerking met Smit Nijmegen en Smit Slikkerveer verliepen tot dat moment moeizaam. Zowel Smit Slikkerveer als Coq hebben hun bedenkingen.
De opvolgers van Nijland
Op 1 mei 1965 wordt prof. Ir. A.G. Vorster benoemd tot directeur als opvolger van ir. R. Tijken. In 1982 zijn A.A. de Heus en J. Renique de directeuren. Na 1966 is miste het bedrijf de bezielende leiding en harde hand van de oprichter/baas en gleed het bedrijf weg. Tussen 1962 en 1966 wordt op ruime schaal gebruik gemaakt van kunstharsen voor isolatoren e.d. In 1967 volgt een onderstation voor de P.Z.E.M. met een afschakel vermogen van 150 gVA. Ook in 1967 wordt de al in Hardenbergse aanwezige vestiging uitgebreid.
Bron: hkth.nl
Coq, nu onderdeel van Smit Transformatoren, op de beurs (1968).
Bron: hkth.nl
Coq Wikkelmachine 1965.
Links reclame Coq uit 1964. Bron: HHG, rechts verlofbonnetje van Coq utrecht, ontvangen van Andre Rogala. Hij vertelde er nog bij dat de auteur van het poppetje linksboven nu rond de 50 jaar is.
50 jarig jubileum
In 1966 bestond men 50 jaar en ter gelegenheid van dit jubileum schonk het personeel wederom een mooie plaquette aan de directie.
Overnames
Tijdens Hidde Nijland's leven zijn er vele gesprekken geweest tussen Coq, Smit Nijmegen, EMF Dordrecht en Smit Slikkerveer geweest om tot samenwerking te komen. Onder anderen Hidde Nijland wilde zijn vrijheid binnen zijn bedrijf niet opgeven. Maar na zijn overlijden in februari 1962 kwam de samenwerking tot stand, maar zonder Smit Slikkerveer. Dat kwam in handen van de Heemaf in Hengelo. In 1963 ontstond de kleine Holec met Hazemeyer en Heemaf. In 1964 wordt een deel van Coq overgebracht naar Smit, in 1966 gaat een ander deel samen met Hazemeyer. In 1969 ontstaat de grote Holec waarin Smit Nijmegen, met Coq, EMF Dordrecht, AFO Hattem en Smit Ede samengaan met de kleine Holec met Heemaf, inclusief Smit Slikkerveer en Hazemeijer.
Bron: hkth.nl
Advertentie 9-6-1966 (de Toren).
Holec in de problemen
Door het sterk achterblijven van investeringen op het gebied van de elektriciteitsvoorziening in Nederland en in het buitenland vallen er klappen binnen de Holec. Een van de gevolgen is de sluiting van de vestiging in Hardenberg in 1977.
Bron: hkth.nl
Een deel wordt overgenomen door Elin en een ander deel door Siemens. Vanuit Elin volgen nog diverse uitsplitsingen en uiteindelijk is Coq dus geheel opgegaan in Siemens en Eaton. (zie schema hieronder).
Zo viel Coq uitelkaar.
Schema Coq.
Bron: hkth.nl
In 1982 verhuisde het bedrijf van Utrecht naar Amersfoort. In 1987 werd de industriegroep Hoogspanning zelfstandig binnen Holec. Er werkten toen 25 personen. Na 1989, bij de uitverkoop bij Begemann komt een deel van Coq via Elin-Vatech (1995) bij Siemens (2006). Op 1 februari 2007 is Coq formeel en juridisch opgegaan in Siemens Nederland. De locatie Amersfoort blijft zolang het rendabel is nog open. HAT midden spanning gaat via UBS (1995), Delta (1998) naar Eaton (2003). Al deze veranderingen kostten een aantal medewerkers hun baan. In 2001 was er een staking om tot een beter sociaal plan te komen. De laatste groepsfoto met 110 medewerkers werd in 2002 gemaakt.
Voor onderhoud van de geleverde schakelaars is men nu aangewezen op Eaton en Service Siemens Amersfoort.
Laatste groepsfoto personeel Coq (2002).
De betekenis van de naam Coq
De naam Coq, Frans voor haan was al vanaf het begin ingegeven om ook in Frankrijk zaken te beginnen. De naam is ontstaan door de voorletters en achternaam van Hidde Nijland achter elkaar te zetten H.A.H.N. In het Duits is dat Hahn, in het Nederlands Haan. is De Eerste Wereldoorlog hield de oprichting tegen. Pas in 1953 gaat Coq zaken in Frankrijk doen.
Bron: Archief Holec/ Archief Smit Transformatoren / Ton van der Sluis, Siemens (oud medewerker Coq)
Ay siet wat goede courage vermag!
Gebed voor Coq
Heer, zie neer op deze klere kast
Waarvan nooit wat past
Maar moest het toch zijn
Dan is er weer een oliefestijn
P.Z.E.M. en N.K.F zijn steeds bereid
Om Coq te helpen uit zijn narigheid
Maar om hen steeds weer bij te staan
Gaan onze vrije uren naar de maan
Maar even verder gaan zonder gein
Coq zijn dank zal oneindig zijn
Bron: HHG, Oud medewerkers van Coq, Stichting Willem Smit Historie, Stichting Historische Kring Tolsteeg-Hoograven uit Utrecht
Reacties
Ik bezit nog een boek uit 1947 over coq omdat mijn grootvader toen 25 bij coq in dienst was.Mijn grootvader is ruim 50 jaar in dienst geweest van coq.
Hij is 1959 met pensioen gegaan en ik ben in 1962 bij coq begonnen
Daarnaast heb ik nog een boekje uit 1956 waarin alle afdelingen in foto's staan.
ik hoor wel of er belangstelling voor is.
Met vriendelijke groet,
Jan Tigchelaar
Ik heb wel belangstelling voor het boekje uit 1947 over Coq. Mijn schoonvader M de Bruijne heeft bij Coq gewerkt op de administratie van 1939 tot 1947 op de administratie. In de oorlog is hij ook nog ondergedoken geweest in de fabriek en heeft de fam de Bruijne tijdelijk in de portierswoning gewoond. Ik ben op dit moment bezig met een verhaal over de fam van mijn vrouw. Vandaar mijn belangstelling voor dat boekje
Mvg Piet Verheijen Ospel Limburg
Maar dan de tweede reden van dit bericht: de laatste foto is niet Prins Berbard die bij de N.V. Coq te Utrecht op bezoek is, maar (inderdaad) bij de stand van "Coq" op de Nederlandse industriële tentoonstelling "Asi es Olanda" in Mexico DF in 1952 waar hij de Mexicaanse President Miquel Alemán Valdés rondleidt.
Mijn vader, Dirk Volker Nijland (die U op de rug ziet naast het apparaat) , die een zoon was van de kunstschilder Dirk Hidde Nijland, een broer van Henk Hidde Nijland, had in 1948 een werkrelatie met de N.V. Coq gekregen om het personeelsblad 'Cantecleer' te verzorgen, maar had na verloop van tijd ook een taak bij de afdeling Verkoop en vertegenwoordig e "Coq" als zodanig op deze beurs.
Onder het pseudoniem G. van de Walcheren schreef mijn vader later de roman "Scherven langs de Hemel" (1955, Amsterdam: Uitgeverij Meulenhoff; Bijenkorf literatuurprijs 1956) over het reilen en zeilen bij de N.V. Coq, maar verplaatste deze bedrijfswereld naar de fictieve scooterfabriek S.A. Moto-Minini in Italië. Kort daarop stopte de de werkrelatie tussen de N.V. Coq en mijn vader.
Alle succes toegewenst met deze Coq site !!
Dirk J. Nijland.
Maar nu mijn vraag.. Mijn vader heeft op de kanaalweg gewerkt. Uit de verhalen die hij wel eens vertelde begreep ik dat hij onderhouds- of schilder was. Ook heb ik hem horen vertellen dat hij met de trein naar amsterdam moest om daar "generatoren" te schilderen.
Mogelijk is hij in dienst gekomen in 1950 en uit dienst gegaan in 1959. Zijn naam Johan de Jager, maar ook wel Jacob, Jacobus, Co of cobus genaamd.
In 2008 is hij overleden en ik zou graag in contact komen met mensen die hem hebben gekend of waar hij mee samengewerkt heeft.
mijn grootvader w. wijnen heeft een medaile gekregen ter ere van 25 jaar jubileum ( 1937-1962)en heeft daarnaast ook een fotoalbum met allerlei foto's van afdelingen en personeel. ik hoor graag of hier belangstelling voor is . groeten p. wijnen
We geven publieksvoorste llingen 1 maal per drie maanden.
vr.groet,
Peter Sprangers
secretaris
st.Historische Kring Tolsteeg-Hoogra ven / Utrecht
't Goylaan 77, 3525AA Utrecht
p/a
Zeeltstraat 16
3525TG Utrecht
030-2960814
info
www.hkth.nl;
Ik heb wel belangstelling voor de foto'S uit het album over Coq. Mijn schoonvader M de Bruijne heeft bij Coq gewerkt op de administratie van 1939 tot 1947 op de administratie. In de oorlog is hij ook nog ondergedoken geweest in de fabriek en heeft de fam de Bruijne tijdelijk in de portierswoning gewoond. Ik ben op dit moment bezig met een verhaal over de fam van mijn vrouw. Vandaar mijn belangstelling voor dat boekje
Ik ben de zoon van Ben Wilbrink ,
Mijn vader heeft bij Coq in Utrecht gewerkt,
en zegt dan altijd dat het een mooie tijd was.
Ik heb 14 jaar bij DE gewerkt in Utrecht ,en ik zeg ook steeds dat het een mooie tijd was.
Ben nu een boek aan het maken over de mooiste oude bedrijven met gevoel en emotie .
Lijkt me zo mooi om aan materiaal te komen zoals oude foto,s van bv een allerdaagse dag of van een bedrijfsfeestje of iets anders!!
Hoop dat hier nog iets van is .
Groet
Remco Wilbrink
Montfoort
Ik ben een oud collega van jouw vader, maar ook van jouw oom Hennie. Zij waren toch een tweeling. Hennie werkte bij mij op de afdeling nacalculatie en jouw vader zat op een afdeling waar ik de naam van kwijt ben. Het was zeker een mooie tijd.
Hartelijke groet
Nel Bakker - Oudewater.
Mijn opa heeft lange tijd bij systeem Coq gewerkt als draaier/mach. bankwerker.
Ik ben nog steeds in het bezit van zijn jubileum Pontiac horloge met inscriptie
1924 -1963
Bedankt, Elna Overbeek
Bedankt, Elna Overbeek
Een oud collega van Gerard (Henk Peet), gaat het navragen en hij vraagt het ook na bij de club van oud medewerkers van Coq. (die komen enkele keren per jaar bij elkaar). Zodra ik reacties / foto's ontvang laat ik dit weten per mail..
Met vriendelijke groet,
Rudo Hermsen
Gr en bedankt Elna Overbeek
Pracht tijd gehad. Die tijd vergeet je nooit meer. Jammer dat er niets meer van over is.
Groet Henk Figge
Mijn grootvader, Adolf van Rijswijk (zichtbaar op de eerste personeelsfoto op deze pagina), werkte zijn hele leven voor COQ. Ik heb een fotoalbum in bezit van een reis voor COQ BV (1953) naar St. Auban, Sisteron en Valenciennes te Frankrijk en vervolgens naar Algiers. In beschrijvingen kom ik namen tegen van COQ medewerkers v.d. Mars, Hogenberk, Beumer, Scherpenzeel, Buitenhuis, Willem Vroman, Forclum, v.d. Berg. Nu zou ik graag de volledige namen willen weten van deze COQ medewerkers die collega’s waren van mijn opa. Alle foto’s van het album heb ik inmiddels digitaal. Ik verstuur ze graag naar een ieder die interesse heeft.
Daarnaast zou ik graag (deels) de tekst over COQ BV op deze pagina op mijn eigen site willen plaatsen.
Uiteraard met link naar deze site, bronvermelding enz. wie kan mij daar eventueel toestemming voor geven?
Met hartelijke groet, Dhr. Nike van Rijswijk
Mijn grootvader, Adolf van Rijswijk (zichtbaar op de eerste personeelsfoto op deze pagina), werkte zijn hele leven voor COQ. Ik heb een fotoalbum in bezit van een reis voor COQ BV (1953) naar St. Auban, Sisteron en Valenciennes te Frankrijk en vervolgens naar Algiers. In beschrijvingen kom ik namen tegen van COQ medewerkers v.d. Mars, Hogenberk, Beumer, Scherpenzeel, Buitenhuis, Willem Vroman, Forclum, v.d. Berg. Nu zou ik graag de volledige namen willen weten van deze COQ medewerkers die collega’s waren van mijn opa. Alle foto’s van het album heb ik inmiddels digitaal.
Ik verstuur ze graag naar een ieder die interesse heeft.
Daarnaast zou ik graag de tekst over COQ BV op deze pagina deels op mijn eigen site willen plaatsen. Uiteraard met link naar deze site, bronvermelding enz. wie kan mij daar eventueel toestemming voor geven?
Met hartelijke groet, Nike
Wie kan mij helpen aan het adres en telefoonnummer van Ben Wilbrink en Jan Tichelaar. Ik ben de adgelopen jaren veel gegevens kwijtgeraakt. Weet iemand misschien ook het emailadres van Bertha Oosterbaan. Graag zie ik reacties tegemoet.
Groet Henk Figge Rhenen Mob.0629732256
van Ben Wilbrink hebben we niets van , maar van Jan Tichelaar( je bedoeld waarschijnlijk Tigchelaar) en Bertha Oosterbaan heb ik wel de mailadressen:
jan.tigchelaar.hetnet.nl
aoosterbaan.vries
vr.gr. Henk Peet VOA
p.s. in Rhenen woont ook Rein Westerbeek misschien ken je die ook nog wel hij werkte bij ontwikkeling en Hoogspannings lap nu bij de KEMA
Dag Peter,
Coq is aan de Kanaalstraat gebleven ook nadat men door Holec werd overgenomen. Dat was eind jaren zestig van de vorige eeuw, maar in 1982 verhuisde men van Utrecht naar Amersfoort. (Holec Amersfoort). Het pand is volgens mij in 1988 gekocht door de Jaarbeurs en die hebben alles gesloopt en er een parkeerterrein van gemaakt.
M.v.g.
Rudo Hermsen